Վերջին ամսում Հանրապետությունում կրկին տեղի տվեցին հարուստ քաղաքական իրադարձությունները։ Բավական լայն հայկական համայնքի ներկայացուցիչներ հոգնել են ցնցումներից և վերջին տարում երկրում կատարվող վառը քաղաքական իրադարձություններից ։
Առաջին հայացքից դրությունը պարզ է։ Նիկոլ Փաշինյանը, հասնելով թավշյա հաղթանակի, զբաղեցնելով վարչապետի պաշտոնը , վերցրեց իր վերահսկողության տակ մայրաքաղաք Երեվանը, ստիպված էր զբաղվել ամենօրյա եւ սովորական սոցիալ-տնտեսական աշխատանքներով։ Հենց այդ վոլորտն էր վոր սերմանել էր ժողովրդի դժգոհությունը վերջին տարիներին և առաջացրել էր լուրջ քննադատություն նախկին ղեկավարության հանտեպ հայկական սփյուռքի (Ամերիկայի, Ռուսաստանի, Եվրոպայի) կողմից։ Փլուզումը այդ վոլորտում ակնհայտ է և չէ քննարկվում, որի ավելորդ հաստատումն է մինչ այսօր հայաստանի քաղաքացիների արտագաղթը Ռուսաստան , ԱՄՆ կամ Եվրոպական երկրներ։
Սակայն Փաշինյանը առաջին շարքերում է դասել իր քաղաքական պայքարը իր նաքին քաղաքական հակառակորդների հետ, վորոնք արդեն վաղուց պարտվել են և փաստացի զիջում են իրենց դիրքերը․․․ Այնուամենայնիվ նա վերսկսել է նախքին ռեզոնանսային գործերի վարույթ, դատական ատյանների կայուն ուշադրության կենտրոնում են II Նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը, ՀԱՊԿ-ի նախկին գլխավոր քարտուղար Յուրի Խաչատուրովը և այլ հայտնի անձինք։
Երբ սկսվեց և տապալվեց լայնամաշտաբ հակակոռուպցիոն պայքարը, որի դարբնոցի տակ ընկան նախկին իշխանությունները, մարդիկ՝ Սարգսյանի շրջապատից և նրա հարազատները, և դա ոչ մի հարց չառաջացրեց։ Սակայն շարունակական ռեպրեսիվ արշավները իրական բարեփոխոմների և վերափոխումների փոխարեն (տնտեսության խթանման եւ տնտեսության բարելավումը, սոցիալական ոլորտի բարելավումը) կասկածի տեղիք է տալիս Փաշինյանի բարի նպատակներին։
Թվում է, որ ճանապարհը բաց է, դուք սեփական թիմի ղեկավարն եք, եւ դուք ունեք մի քանի խոչընդոտներ, բայց դուք որոշում եք քաղաքական դաշտում շարունակել խաղալ, որպեսզի հասնել հակառակորդ ուժերի լիակատար ոչնչացմանը եւ բոլոր ուժերի համախմբմանը ձեր ձեռքում: Ակնհայտ տպավորություն է ստեղծվում, որ Փաշինյանը կանխամտածված գնում էր ավելի սրման, չնայած շատերը ակնկալում էին, որ նա իրավիճակը կհանգստացնի եւ կզբաղվի ընթացիկ գործերով, որոնք պահանջում են վարչապետի ուշադրությունը: Նա նաեւ սրել է քաղաքական պայքարը, որը հանգեցրեց նրա պաշտոնապեսհրաժարականին եւ Խորհրդարանի լուծարմանը։
Հասկանալի է որ բոլոր քայլերը արվում են նրա համար, որպեսզի մինչև տարվա վերջ հսկողության տակ վերցվի հանրապետության իշխանության բոլոր ճյուղերը:
Մի կողմից իշխանության համախմբումը մի ձեռքում ավանդական է և հասկանալի, մյուս կողմից մարդու մոտ վերանում է հակակշռում է իրականության հետ և հայտնվում է իշխանության անցնելու գայթակղությունը:Այս իրավիճակը ծնում է նախադրյալներ կոռուպցիայի աճի ու պետգանձարանի թալանի համար, որպեսզի իշխանության բարձրաստիճան խավերը թափանցիկությունից ու պատասխանատվությունից զերծ մնան։
Ստեղծված իրադրությունից ելնելով ծագում են բազմաթիվ հարցեր ուղղված Նիկոլ Փաշինյանին և իր շրջապատին (առաջին հերթին իր թիմի անդամներին կոչել պետական համակարգի գործունեությանը, որը զգալիորեն տարբերվում է փողոցային ընդիմությունից և հանրային ելույթներից բաց միջոցառումների ժամանակ): Նրանց իրավասությունից ու պատասխանատվությունից է կախված ոչ միայն քաղաքացիների բարեկեցությունը այլև արտաքին և ներքին քաղաքականության փլուզումը (որը կհանգեցնի նոր հակամարտության Ղարաբաղյան հարցում և մեծամասշտաբ պատերազմական գործողությունների Ադրբեջանի հետ):
Մարտի 1-ի իրադարձությունների հետաքննության ընթացքում բացահայտ ձախողումը. Առաջին, պայծառ հայտարարությունները բացահայտումների մասին, նախկին ղեկավարների դեմ մեղադրանքները եւ նրանց արդարադատությանն ուղղված փորձերը, ինչպես նաեւ կալանավորումը, ապա ընկնում քարտերի տան նմա․․․Թվում է, թե այս ամենը դարձել է քաղաքական խաղի մի մասը, եթե դուք կամայական, եւ ոչ թե լուրջ, մտածված քարոզարշավ:
Սուր հատվածներում իշխանությունների կանխամտածված քաղաքականությունը դեռեւս տեսանելի չէ, ուստի կասկածներ կան, որ նման ծրագիր գոյություն ունի (հատկապես, քանի որ Փաշինյանի թիմի որոշ անդամների ֆոնին պետական գործունեությունից հեռու չէ, ինչպես նաեւ բիզնեսի եւ իրական հատվածի պատասխանատու դիրքերը): Պայծառ հանրային կարիերան լավ է, բայց արդյոք դա օգտակար կլինի հանրային ծառայության մեջ, այլ հարց է:
Սրա հետ կապված առայժմս անպատասխան է մնում առանցքային հարցը,որը հուզում է ոչ միայն հանրապետության քաղաքացիներին, այնպես էլ սփյուռկահայությանը: Կարող է պարոն Փաշինյանը և իր թիմը կրել Հայաստանի հանրապետության պատասխանատու ծանրությունը, թե մեզ բոլորիս սպասվում էհաջորդ տարում սպասվում է նոր ցնցում: Ընդունակ է նրա թիմը վարել հավասարակշռված արտաքին քաղաքականություն, ոչ մի սահում է կողմնակի եւ ավելորդ բծերը: Որտեղ են խոշորածավալ ծրագրերը տնտեսական ոլորտում եւ սոցիալական ոլորտի բարեփոխումներ, որոնք անհրաժեշտ են: Որտեղ է Փաշինյանը մի շարք նոր աշխատատեղեր գտնելու`գործազրկությունը նվազեցնելով եւ դադարեցնել հանրապետությունից աշխատող բնակչության զանգվածային արտահոսքը: Արդյոք նոր-հին վարչապետը կարող է լուծել առկա ջերմության խնդիրը ձմեռային շրջանում, որն արդեն անհրաժեշտ է: Արդյոք իր թիմը կարող է պատրաստել եւ, որ ամենակարեւորն է, իրականացնել Հայաստանում բարդ փոխակերպումների ծրագիր, որն իր ձեռքում ունենալով աննշան ֆինանսական հնարավորություններ եւ անընդհատ աճող արտաքին պարտք:
Առայժմ այդ հարցերի պատասխաններ չկան, ինչը որոշակի մտահոգություն է առաջացնում ինչպես հանրապետությունում, այնպես էլ այլ երկրների հայերի շրջանում: Արդյոք երեկվա տրիբունան կկարողանա գանձել բոլոր այս խնդիրներին եւ աստիճանաբար վերցնել դրանց լուծումը, թե արդյոք դա բավարար կլինի միայն մեկ կամ երկու քաղաքական բախումներից հետո, իսկ հետո հին իրողությունների արագ վերադարձը կլինի՞
Վահան Մութափյան